Auteur: Cor Vanistendael

’t Is deze week Carnaval

Scala_D'Anvers_1902

Een vrijwel uitgestorven traditie voorwaar, enige ‘hotspots’ als Aalst, Ronse en de dorpen aan de Maaskant niet te nagesproken. Ooit was het anders. Tot aan de eerste wereldoorlog was Carnaval een vast en uitbundig gegeven in alle steden en dorpen van onze gewesten. Het begin van de vasten vieren met een vleesfeest. Meer traditioneel kun vermoedelijk je niet gaan voor onze cultuur. En bals hoorden bij carnaval zoals stroop bij wafels. Bal Masqués natuurlijk, met alle burleske taferelen van dien. Die traditie is helaas ook in de laatste hotspots tanende.

Het verwordt allemaal nogal snel tot een ordinaire fuif met een platenboer achter stapels bakken en boxen. Het hele gemeenschapsvormende gebeuren waarbij de locale harmonie of ten minste een paar goeie muzikanten daaruit het bal ‘trokken’, er ook vrolijk en uitgebreid werd getafeld alvorens het benenwerk aan te vatten, het ritueel van weken op voorhand aan de naaimachine je eigenste ‘pronkkostuum’ bij elkaar te stikken, enz. Het is jammer dat precies dat verloren is gegaan. Maar ja, willen we dan ook opnieuw katholiek worden om opnieuw te kunnen te vasten? Met onze huidige, door CO2 beslommeringen ingegeven, hang naar vegetarisme is zelfs dat geen optie meer, want dat doen we dus al het hele jaar lang. En zo is het altijd wat. O, Tempora, O, Mores! Vier ze!

Met dank aan het Museum Vleeshuis voor het beeldgebruik

Opernball in Wenen 2010

Wien_Opernball

Op 11 februari 2010 vindt in Wenen het wereldberoemde operabal plaats. Dit bal is één van de enige overgebleven die nog steeds bij traditie plaats vindt in het operagebouw zelf. Hiervoor wordt de hele parterre met een balvloer op stellingen dichtgelegd, net zozeer als de orkestbak en de scène. Het is zeker niet het bal met langste traditie in Wenen, aangezien het, met veel onderbrekingen, pas sinds 1877 plaatsvindt en pas onder de naam Opernball sinds 1935, maar het is ondertussen wel uitgegroeid tot het meest prestigieuze evenement in zijn soort.

Het is bovendien een echt debutantenbal, waarvoor er uiterst streng wordt geselecteerd.Dat gebeurt om te beginnen door je in te schrijven bij dansscholen Erlmayer of Mühlsiegel. Vervolgens worden er ‘voordans sessies’ gehouden en uiteindelijk krijg je de bevestiging of je erbij bent of niet. Dat was ten minste zo tot verleden jaar, toen men besloot om ieder jaar de opdracht van de openingsceremonie uit te besteden aan een andere dansschool, eventueel ook van buiten Wenen. Wie al eens een virtueel kijkje wil gaan nemen kan hier terecht. Wie het geluk heeft de Oostenrijkse TV (ORF) te ontvangen of de Bayerische Rundfunk (BRF) kan het hele spektakel live meemaken mét kundige commentaren. Auf Deutsch, natürlich!

Traditie in levende lijve…

IMG_0002_xt

Vandaag een ‘once-in-a-lifetime’ ervaring. Als onderzoeker naar sociale danscultuur uit het verleden mag je in principe niets uitsluiten. Maar wat te denken van een ontmoeting met een dansmuzikant die in zijn jeugd nog actief een dansrepertoire van een eeuw oud en ouder beoefende? Men beweerde altijd dat die mensen niet meer bestonden, lang onder de zoden lagen, al voor de tweede wereldoorlog een zeldzaamheid waren, enz. Niets is dus minder waar. Vandaag ontmoette Björn Van Hove, Bert Ruymbeek en ikzelf Pieterke uit Bornem. 73 jaar oud, begaafd clarinettist die de stiel leerde van zijn vader, die op zijn beurt de stiel leerde van zijn vader, enz. De foto hierboven laat het orkestje van zijn grootvader zien. Er bestaat een gelijkaardige foto van het orkest van zijn vader en één van hemzelf in een gelijkaardig orkest. Hijzelf speelde alleen op de teerfeesten van harmonies in Klein Brabant en op plaatselijke huwelijken. Enkel op verzoek, omdat hij zo’n goede muzikant was en altijd tegen betaling. Hij speelt ook vandaag nog zijn volledige repertoire uit het blote hoofd met versieringen en tweede stemmen en al: polka’s, schottischen, walsen, Kolom, Jan Smit, Lanciers Kadril, Schuif Onderdoor, enz. Volledig traditioneel repertoire dus, van een traditionele muzikant. Het was een sublieme ontmoeting. Eén uit het miljoen. Een klassemuzikant op leeftijd die perfect de brug kan vormen tussen de oude generatie en huidige balfolkmuzikanten. Heerlijk!

Willen wij de AB wel weer?

header.jpg

De afgelopen weken berichtte de pers nogal uitgebreid over een facebook fanpagina getiteld ‘wij willen den AB Antwerpen terug ipv America Today’. Deze fanpagina heeft tot doel te lobbyen voor het heropenen van variétézaal Oud België (Ancienne Belgique) aan de Kipdorpvest in Antwerpen. En “par conséquence” het verwijderen van de bestaande kledingzaak America Today. Met name De Standaard Online besteedde een uitgebreid artikel aan het fenomeen. De fanpagina telt tot op heden ongeveer 2000 leden, wat, gezien de kijkcijfers van boven het miljoen, niet helemaal hoeft te verwonderen.

Dat ze in Antwerpen altijd wel in zijn voor een zot idee als het om monumenten gaat, zal er ook wel aan geholpen hebben. Toch kunnen we het niet nalaten ons vragen te stellen bij dergelijke ambities. In tegenstelling tot wat De Standaard beweerde is de zaal sinds 2002 wel degelijke een beschermd monument. Het interieur met haar beschilderingen en theaterelementen moet bewaard blijven en mag niet door de huidige eigenaar worden gewijzigd, ondanks de verandering van functie tot kledingzaak. Bijkomend voordeel van zo’n kledingzaak is bovendien, dat ze vrij toegankelijk is tijdens de openingsuren. Wie wil gaan bewonderen, kan dat dus, zonder dat hem of haar een strobreed in de weg wordt gelegd. Je kunt je in dit geval zelfs afvragen of er vandaag niet veel meer mensen over de vloer van de AB komen, dan ooit.

Veel mensen in de monumentenzorg zijn er bovendien van overtuigd dat een functiewijziging altijd beter is dan functieverlies met leegstand tot gevolg. Zelfs het meest beschermde monument gaat binnen de kortste keren naar de haaien als het niet meer wordt gebruikt. Laten we dus hopen dat America Today het nog een tijdje uitzingt, aangezien het openen van een nieuw cultuurhuis op die plek althans voorlopig zeker niet haalbaar is.

Beeldgebruik: VRT

Update: een brand vernielde het dakgebinte van de AB in Antwerpen op 25/05/2010