Als er één ding opvalt aan alle BTTF films, dan is het wel de belabberde kwaliteit van de choreografie. En dan heb ik het voor één keer niet over de gitaarsolo van Marty Mc Fly. Daaraan werd meer dan twee weken geschaafd en gerepeteerd en dat zie je er ook aan. Voor het overige is het dus niet veel soeps. In de credits staat dan ook slechts de naam van een redelijk onbekende choreograaf die ooit een keer wat deed voor Madonna, om vervolgens dus weer in de coulissen van de vergetelheid te verdwijnen.
Heel anders dan die andere iconische eighties film met een retrotintje ‘Dirty Dancing’ waarin dans wel degelijk de hoofdrol opeist. Dat fenomeen leidde zelfs tot een gigantische explosie aan leerlingen in dansscholen wereldwijd en ik vraag me zelfs luidop af of het niet vooral door dit soort romatische dansfilms is geweest dat we 10 jaar later met de balfolkrage zijn kunnen starten. Samendans was nu eenmaal “in” en dus was er een publiek voor folkdans, net zoals voor tango, salsa, lindy hop en dies meer.
Maar in de hele BTTF franchise is het dus droevig gesteld met het dansniveau en zoals ik in mijn vorige post in deze reeks al genoegzaam liet blijken: laat staan met iets dat ook maar op de verste verte zou gelijken op een historsiche danspraktijk en in bredere zin ook met de muziekpraktijk. Op die scène na en die met de fanfare die begint te spelen na het inhuldigen van de grote klok van het justitiepaleis in de derde film, is er voor de rest geen enkele poging gedaan om ook maar ietswat aandacht te besteden aan het historisch gehalte van de dans- en muziekuitvoering.
Toch een beetje vreemd voor een regisseur (Robert Zemeckis) die het begrip “gumping” eigenhandig uitvond. Gumping is de techniek waarbij je een acteur digtaal laat meespelen in een historische film, zoals dat aan de lopende band in Forrest Gump gebeurt (vandaar dus ook de naam). Zemeckis is bovendien een regisseur met een enorme alertheid voor zowat elk aspect van historiciteit in zijn films. Tegelijkertijd gebruikt hij het historisch kader op een heel ambivalente manier, namelijk telkens in functie van zijn eigen verhaal. Zoals in mijn vorige bijdrage in deze reeks al aanhaalde, is dat vanuit verhalend en filmisch oogpunt welicht ook de aangewezen manier om dat te doen. Precies omwille van de illusoire veronderstelling dat er zoiets als authenticiteit bestaat in historische danspraktijk. Als die al authentiek is, dan eerder authentiek hedendaags, dan historisch correct.
In de derde film, waar dans de meest prominente rol speelt (in I en II is dat eerder muziek), valt dat dubbel zo hard op. Tijdens de sequens van het Time Festival zien we drie dansen de revue passeren: een polka, een setdance en een trage wals in Amerikaanse (Boston) stijl. Een veilige keuze ook voor 1885, het jaar waarin de scène plaatsvindt. Toch kan ik me niet van de indruk ontdoen dat ik hier eerder naar een 1900 scène kijk dan naar iets van 15 jaar eerder. Om te beginnen zijn er de relatief weinig getailleerde vrouwensilhouetten. Geen enkele actrice draagt hier zoiets als een echte crinoline en dat was toch wel de regel toen. 15 jaar later zie je het corset verdwijnen en een lossere snit ingang vinden, maar 1885 is er midden in en daar merk je dus bitter weinig van.
Dat zulks natuurlijk weer invloed heeft voor de bewegingsvrijheid van het vrouwelijk deel van de acterende bevolking staat buiten kijf. Dat Sarah Clayton daardoor even later er vlot in slaagt een paard te besteigen , een stoomloc in volle vaart te overmeersteren en samen met Emmet M. Brown op een hoverboard romantisch weg te zweven, is – for the sake of variety – natuurlijk aardig meegenomen. Met zo’n hoepelconstructie onder 6 massieve lage stof, in een woestijnklimaat, was dat allemaal wellicht wat minder goed gelukt. En een script is een script is een script natuurlijk. Maar voor de rest is het even authentiek als een Clint Eastwood western, die in deze film, aanhoudend worden geciteerd en even vaak belachelijk gemaakt. De vraag is dan wel wie er uiteindelijk lacht met wie, want laatst lacht, best lacht!
Beeldgebruik: Hollywoord Movie Costumes & SciFi Moviezone
