Categorie: Danszalen en Cinéma’s

De tragische geschiedenis van de feestzalen in Kampenhout en Berg

Kampenhout_Gildenzaal_003

Toen in een paar maanden geleden een fietstochtje maakte van Brussel naar Antwerpen, besloot ik langs Kampenhout dorp te passeren om aldaar de laatste restanten van de oude gildezaal op de gevoelige plaat vast te leggen voor het nageslacht. Hubert Boone, mijn ‘partner in crime’ wanneer het om dansant erfgoed gaat, had mij namelijk bericht dat deze beroemde feestzaal zou worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw apartementen.

Tussen 1958 en 1963 had Hubert er als jongeman nog de jaarlijkse kermisbals bij ‘De Smalle’ meegemaakt. Niet zo veel later legde hij er samen met Renaat van Craenenbroeck zaliger de Kampenhoutse Dansen vast die als één van de eerste dansbundels door het IVV werden uitgegeven. Daaronder ook de fameuse Kadril van Kampenhout die op twee rijen wordt gedanst en waarvan de hoofdmelodie later door folkgroep RUM op hun tweede plaat werd vastgelegd, waardoor ze ook bij het bredere publiek bekend werd.

Voor onze danstradities was deze zaal zeg maar heilige grond. En toch werd ze zonder veel omhaal gesloopt. Het is helaas het tragische lot van zovele dans- en feestzalen in Vlaanderen. Ze worden gesloopt omdat het economisch niet meer loont ze op te knappen. Men gaat er dan wel aan voorbij dat deze zalen vaak in het hart van de dorpskern liggen en dat de anonieme nieuwbouw niet zelden het gezicht van een dorp defintief verminkt. Welke economist berekent voor één keer het economisch verlies van lelijkheid?

De volgende toont de ondertussen volledig gesloopte gildezaal in Kampenhout dorp. De rechtse foto toont het voorlopig nog intakte interieur van de Vredezaal in Berg, het zusterdorp van Kampenhout. Ook deze zaal zal wellicht later dit jaar worden gesloopt.

Foto 0032_rs2

Dancing Het Wilgenhof en de allerlaatste Mortier

Dancing_Wilgenhof_Achel_002_rs2

Enige tijd geleden verklaarde ik de jacht op oude danszaaltjes in Vlaanderen voor geopend. Met open visier trok ik ten strijde, surfte het internet plat en viel zodanig veel mensen lastig met mijn vragen, dat de gevolgen niet uit konden blijven. Allereerst verschenen er een reeks artikels in het Dans.Magazine, waarin ik per Vlaamse provincie een danszaaltje onder de aandacht bracht. Vervolgens nam ik contact op met het VIOE om te vragen of zij niet geïnteresseerd waren in een samenwerking.

En zie: het wonder geschiedde. En ook daarna hield het niet op. Volkskunde Vlaanderen vond mijn onderzoeksthema zowaar verwant aan hun project Redt het Volkscafé! en voegde zowaar een mogelijkheid toe om ook feest- en danszalen op te snorren. Waarvoor dank. Allemaal!

Maar het beste moest nog komen. Mijn vriend Luc Indesteege organisator van Boombal Herk-de-Stad en net zoals ik reeds jaren ijverig en onbaatzuchtig in de weer om de volkskunde in Vlaanderen de 21ste eeuw binnen te leiden, bood aan mij een handje te helpen om in het lastig verkenbare Limburg toch ten minste één interessante danszaal te vinden. Hij ging zowaar zo ver een oproep te laten lanceren in ’t Belang van Limburg, waarvoor opnieuw dank. Wat vervolgens leidde tot… het vinden van één danszaal.

Wij daar naar toe, dat kunt u wel geloven! En wat zag ons lodderig oog? Wonder boven wonder bleek Dancing Het Wilgenhof, naast een vrijwel intakt 50-ties interieur, ook nog eens een pracht van een Mortier Orgel in bijna originele staat te huisvesten! Björn Isebaert van Mechamusica en ikzelf waren het delirium nabij. Geniet alvast onze reiskiekjes…

ACHEL_DANCING_WILGENHOF_016_rs2

ACHEL_DANCING_WILGENHOF_017_rs2

ACHEL_DANCING_WILGENHOF_012_rs2

ACHEL_DANCING_WILGENHOF_001_rs2

Danszalen en lantarens

maria verhaert

Tijdens mijn talloze zoektochten in het Stadsarchief Antwerpen, kwam ik een wet uit 1853 op het spoor die de uitbaters van horecagelegenheden wilde verplichten om een lantaren boven hun deur te hangen. Na een massaal protest vanwege de herbergiers, werd deze wet al snel opnieuw ingetrokken. De wet breidde in feite een vervolg aan een toentertijd nog bestaande wet uit de 18de eeuw, van voor de tijd dat de straatverlichting in onze steden bestond.

Groot was dan ook mijn verbazing om deze fotoaan te treffen op de blog van het Krugerplein en Peperbuswijk in Borgerhout. Op eerste gezicht zien we ‘gewoon’ de bocht van de Bothastraat met pal in het midden een gebouw met een lantaren. Als we wat beter kijken kunnen we de tekst boven de deur lezen: Le Robinet, Wdwe Moonen. Wat zoveel betekent als Le Robinet, uitgebaat door Weduwe Moonen.

Nu wil het toeval dat ik tijdens mijn zoektochten in het stadsarchief voor het Museum Vleeshuis, verschillende balboekjes aantrof voor bals in een zaal genaamd ‘Le Robinet’ in de Bothastraat. Le Robinet blijkt dus een danszaal te zijn geweest, én er hing een lantaren voor de deur… De enige zichtbare in de straat overigens. Nu golden de wetten van Antwerpen natuurlijk nog niet in Borgerhout toen deze foto werd gemaakt. De tekst van de blog stelt een vraag naar de preciese naam van de straat. Onderaan staat namelijk Rue du Kattenberg, terwijl, de blogger heel terecht opmerkt dat de Kattenberg vandaag een rechte straat is.

We denken dat onze balboekjes het mysterie van de ‘bocht’ in de Kattenbergstraat een beetje kunnen helpen oplossen. Op het balboekje van 1909 lag Le Robinet aan de Kattenbergstraat en in dat van 1911 in de Bothastraat. Blijkbaar heette dit gedeelte van de Bothastraat voor 1911 ook Kattenberg. Volgens onze meest recente informatie werd Le Robinet later zaal overigens De Cattelberg. Met andere woorden: een historische zaal uit het hartje van Borgerhout wordt binnenkort door het Stadsbestuur gesloopt, op een boogscheut van – O, Ironie! – De Roma.

Bicubic_SAA_Balboekjes_Brandweer_borgerhout_1899_1913_019_rs

Bicubic_SAA_Balboekjes_Brandweer_borgerhout_1899_1913_015_rs

Mick Jagger in de bres voor dansant erfgoed

Granadatheater

In De Morgen van een paar dagen geleden lazen we dat Mick Jagger in de bres springt om het Londense Granada Theater te redden. Jagger en zijn Stones traden daar op tijdens de beginjaren van hun carrière. Jagger vindt naar het schijnt dat dergelijke plekken bewaard moeten blijven. “Groepen van mijn generatie hebben er het vak geleerd. Je voelt op die plekken de polsslag van de cultuur. Het is bijzonder schrijnend dat gebouwen en centra die en cruciale rol hebben gespeeld in de Britse entertainmentsector voor de gemeenschap verloren dreigen te gaan.’ Op deze pagina staan wat foto’s en een stukje geschiedenis over dit theater dat naar verluid in 1937 haar deuren opende als cinéma. Vandaag is het pand volledig vervallen en dat is, zoals Jagger aangeeft, doodzonde. Onwillekeurig denken we dan aan een DE ROMA project voor Londen. Dat ze maar eens komen kijken. En wat cinéma’s met danszalen te maken hebben? Ongeveer alles, maar daarover later meer…