Categorie: Danszalen en Cinéma’s

De Harmonie wordt Gered

Harmonie_ontwerpe_Kempe_Till

Een hele poos terug was er heel wat te doen rond het dossier van De Harmonie in Antwerpen. Het Antwerpse stadsbestuur had namelijk besloten om via de Vlaamse bouwmeester een open oproep te lanceren om de renovatie van dit iconische gebouw in de stadsruimte. Een vijftal bureau’s waaronder 1 Antwerps, 1 luiks en 3 Nederlandse, mochten een betaalde voorstudie uitwerken. Het moest volgens het lastenboek een “Stille Ruimte” worden. Wat daaronder werd verstaan was echter minder duidelijk.

Uiteindelijk bleek ATELIER KEMPE THILL uit Rotterdam de winnaar (met dank voor het beeldgebruik. Een terechte winnaar in onze ogen, omdat zij veruit de meest realistische aanpak voorstonden, waarbij goede renovatietechnieken vooropstaan in combinatie met een economisch en sociaal haalbaar gebruik van deze toch unieke ruimte.

Deel 4: Je vindt een organisator

SAA_MA#1099_1861_bewerkt

Ons bal van 20/08/1861 vond plaats ter gelegenheid van de Kunstfeesten van dat jaar en werd ‘aangeboden’ door de Stad Antwerpen. Het verbaast daarom ook niet dat er zich in het Stadsarchief van Antwerpen informatie bevond die verband hield met de organisatie van het feest. Met name het archieffonds MA#1099 dat alle informatie over de gemeentefeesten bevat, netjes geklasseerd per jaar, bleek een interessante bron. Zo bleek er een heuse commissie te zijn samengeroepen die het bal moest organiseren. De leden van deze commissie waren:

  • Président: M. O. Günther
  • Secrétaire : M. A de Boe
  • Membres : C.H. Schäfer, G. Guffens, J. Jorsen G. D’Hanis, G. Pauwels, H. De Vries.

    • Note: les membres de cette commission porteront comme signe distinctif un nœud bleu & blanc.

Verdere nota’s of rekeningen over de gehele organisatie ontbreken helaas, waardoor het onmogelijk is om meer in detail te kunnen vertellen over de gang van zaken en de bekommernissen van deze heren. Het laatste zinnetje echter, geeft aan dat de leden wellicht ook een functie hadden tijdens het bal zelf. Welke functie dat was weten we uiteraard niet voor 100% zeker, maar het zou ons niet verbazen indien dit niet de fameuze balcommissarissen zouden zijn. Een balcommissaris was de noodzakelijke ‘go between’ tussen de dansers en de orkestleider.

Aangezien het orkest enkele meters boven de dansvloer stond opgesteld moest er iemand praktisch gesproken voor zorgen dat er een signaal vertrok van op de dansvloer naar boven dat de dansers klaar stonden voor de dans. Dit was vooral van belang bij de quadrilles waar er in formatie werd gedanst, maar ook bij walsen en polka’s vertrok men graag gelijk met de muziek en allemaal te samen.

Om dit plaatje helemaal te doen kloppen liet de arrangeur van dansmuziek de echte start van de muziek, steeds vooraf gaan door een ‘openingszin’ die de dansers alvast vertrouwd maakte met de stemming en het ritme van de dans die volgde. Wie de walsen van Strauss kent, is vertrouwd met dit fenomeen, maar je zult het ook altijd aantreffen bij andere dansmuziek uit dezelfde periode.

Om de balcommissarissen herkenbaar te maken droegen zij dus een zeer zichtbaar insigne. Het merkwaardigste van al is natuurlijk dat een paar van deze wit-blauwe knopen waarover sprake ook werkelijk werden bewaard. (Met dank aan het Stadsarchief Antwerpen, MA#3158)

Beeldgebruik: Stadsarchief Antwerpen

Willen wij de AB wel weer?

header.jpg

De afgelopen weken berichtte de pers nogal uitgebreid over een facebook fanpagina getiteld ‘wij willen den AB Antwerpen terug ipv America Today’. Deze fanpagina heeft tot doel te lobbyen voor het heropenen van variétézaal Oud België (Ancienne Belgique) aan de Kipdorpvest in Antwerpen. En “par conséquence” het verwijderen van de bestaande kledingzaak America Today. Met name De Standaard Online besteedde een uitgebreid artikel aan het fenomeen. De fanpagina telt tot op heden ongeveer 2000 leden, wat, gezien de kijkcijfers van boven het miljoen, niet helemaal hoeft te verwonderen.

Dat ze in Antwerpen altijd wel in zijn voor een zot idee als het om monumenten gaat, zal er ook wel aan geholpen hebben. Toch kunnen we het niet nalaten ons vragen te stellen bij dergelijke ambities. In tegenstelling tot wat De Standaard beweerde is de zaal sinds 2002 wel degelijke een beschermd monument. Het interieur met haar beschilderingen en theaterelementen moet bewaard blijven en mag niet door de huidige eigenaar worden gewijzigd, ondanks de verandering van functie tot kledingzaak. Bijkomend voordeel van zo’n kledingzaak is bovendien, dat ze vrij toegankelijk is tijdens de openingsuren. Wie wil gaan bewonderen, kan dat dus, zonder dat hem of haar een strobreed in de weg wordt gelegd. Je kunt je in dit geval zelfs afvragen of er vandaag niet veel meer mensen over de vloer van de AB komen, dan ooit.

Veel mensen in de monumentenzorg zijn er bovendien van overtuigd dat een functiewijziging altijd beter is dan functieverlies met leegstand tot gevolg. Zelfs het meest beschermde monument gaat binnen de kortste keren naar de haaien als het niet meer wordt gebruikt. Laten we dus hopen dat America Today het nog een tijdje uitzingt, aangezien het openen van een nieuw cultuurhuis op die plek althans voorlopig zeker niet haalbaar is.

Beeldgebruik: VRT

Update: een brand vernielde het dakgebinte van de AB in Antwerpen op 25/05/2010

Dit weekend verschijnt in De Morgen

Ancienne_belgique_vioe

Een artikel over variétészaal Ancienne Belgique in Antwerpen. Het artikel houdt uiteraard verband met de nieuwe reeks van Peter Van den Begin en Stanny Crets over revuetheater Oud België in de jaren ’70. Of de reeks van Crets en Vanden Begin ook effectief iets over een historische werkelijkheid zegt, valt uiteraard af te wachten. Naar verluidt zal het in dit artikel over de geschiedenis van de zaal gaan. En aangezien de mainstream pers zelden aandacht schenkt aan ons feestelijk erfgoed, wilden we hierop toch even de aandacht vestigen. Met dank aan het VIOE voor het gebruik van de recente interieurfoto uit het beschermingsdossier.

Beeldgebruik: Agentschap Onroerend Erfgoed