Vaststelling: in de wintermaanden lees ik meer. Ik kruip in een hoekje met een boekje en lees het ene boek na het andere. En dat levert soms inspiratie op om andere dingen te doen, later. Zo ben ik al een tijdje doende me in te lezen in het domein van de ‘leisure studies’ – vrijetijdsstudies zou je het kunnen noemen, maar dat bekt niet zo lekker. Bovendien vond tussentijds zo’n theoretische begripsonwikkeling plaats rond het begrip ‘leisure’ in het Engelse taalgebied, dat je dat onmogelijk nog kunt omzetten naar een Nederlandstalig equivalent zonder daar afbreuk aan te doen. Welk woord het ook moge zijn, het zou nooit de volledige lading kunnen dekken en het zou alleen maar tot verdere begripsverwarring leiden in de praktijk.
Mijn litteraire ontdekkingsreis van het genre begon uiteraard bij de Thorstein Veblen’s klassieker uit 1905 – “Theory of the Leisure Class” waarmee het begrippenpaar “conspiscious consumption” en “conspicious leisure” werden geboren. Je zou dat opnieuw kunnen proberen te vertalen door ostentatief verbruik en en ostentatieve vrije tijd, maar ik herhaal, het bekt niet lekker en het is gewoon niet het zelfde. Veblen’s boek is allesbehalve lichte kost en ik moet bekennen dat ik het ook niet helemaal uitlas. Maar het is wel een aanrader om eerst bij het origineel te starten vooraleer je de volgelingen onder de loupe neemt. Het leuke aan ’s mans betoog is bovendien dat hij zijn theorie eerste als een economische gedachtengang neerzet, terwijl er heel wat redeneringen uit de psychologie, sociologie en antropologie in voorkomen. Daardoor overstijgt het boek ook de particuliere economische gedachte. Boeiend.
Een tweede boek dat ik met veel genoegen doornam, was Peter Borsay’s ‘A History of Leisure. The Britisch Experience since 1500′. Een onmogelijke opdracht op eerste gezicht: één topic over een periode van 500 jaar volgen, maar opmerkelijk geslaagd. Soms wat teveel de nadruk op sport en het uitje naar zee, maar al bij al interessante reflectie. Borsay’s ambities is precies om al te sterke afbakeningen en het daaruit voortvloeiende grote schisma denken wat tegengas te bieden. Heel wat geschiedschijving leeft namelijk van afbakeningsdrang waardoor het moet lijken alsof iets heel speciaals is. Soms is het dan goed om even buiten het afgebakende domein te kijken of dat wel per se zo is. Verfrissend en inspirerend. Ik heb de man nooit ontmoet, maar ik vermoed dat we goed met elkaar zouden kunnen opschieten.
En wat dit dan met dansgeschiedenis te maken heeft. Welnu: alles. Dansen zoals ik het hier op deze blog behandel, gaat hoofdzakelijk over een vrijetijdsbesteding, niet over een vak of een professie. En dus is het boeiend om eens wat dieper te graven in de discours die daar vandaag de ronde over doen. Bij deze dus.
Wordt ongetwijfeld vervolgd…