Reisdagboek van een danshistoricus in Engeland – Deel 4

Waaier_Dauphin

Sport en politiek. Het juiste moment, gezien de actualiteit, om het daarover eens wat uitgebreider te hebben. Of is het dans en politiek? Dat laatste heeft ongetwfijeld het voordeel van de duidelijkheid. Dans was in het verleden, naast vanzelfsprekend frivool, wellicht het meest politiek bepalende kulturgut onder de maan denkbaar. Hofbaletten, roze baletten, etc. , je kunt het niet zo gek bedenken of het bestond, bestaat en zal altijd bestaan. Dans is – en de geschiedenis bewijst dat ten overvloedde – de rechtstreekse, maar o, zo, erotisch-manipulatieve artistiek beladen telefoonverbinding met de slaapkamers van machtshebbers op deze aardkloot. “Naar de pijpen dansen” is niet voor niets de ondubbelzinnige verwijzing naar deze reeds eeuwenoude constatie. Dans is namelijk het staande huis van de ultieme lichaamsbeheersing en muzikale harmonie. Aspiraties waar machtshebbers maar al te zeer in zijn geïnteresseerd. Projectie, luchtspiegelingen, verlangens, etc. geen emotioneel register dat dans niet bespeelt.

Nu is – en meningen kunnen daarover verschillen – het allerfrivoolste product dat ooit door een mensenbrein werd bedacht, naar mijn gevoel de waaier. De waaier, de luchtigste, stijlvolste, verukkuluke onzin ten voeten uit en één van mijn favoriete “guilty pleasures”. Ik wijdde er op deze blog reeds enkele bijdragen aan, maar de ultieme waaier-belevenis is toch wel het Fan Museum in Greenwich, London. We kwamen er dus niet voor niets even over de vloer. En wat bleek, tot mijn niet geringe verbazing? Dat er net een overzichtstentoonstelling klaar stond over de waaier als politiek propaganda instrument!

Vergeet affiches, film en twitter. In de 17de of 18de eeuw was je een politieke nobody zonder je eigen machtsgeile waaier. Bovenstaand exemplaar propageert bvb de geboorte van Le Duc de Bougogne, zoon van de ‘Grand Dauphin’, in 1682, in dit geval. De kleine dolfijn stierf ordinair aan de mazelen in 1712, net zoals zijn vrouw 6 dagen eerder en zijn oudste zoon 18 dagen later. Zijn jongste zoon overleefde de ziekte en zou later uitgroeien tot de fel onderschatte Louis XV. Een waaier die enige toekomstige tragiek in zich draagt. Je zou het ze niet nageven deze frivoolste aller koelte brengers. ‘T is maar hoe je het bekijkt natuurlijk.